Οδοιπορικό: Τα αστέρια έλαμψαν στον Β. Έβρο

Όταν κάποιος ακούσει για αυτοκίνητα με το σήμα της Mercedes-Benz που κυκλοφορούν στους δρόμους του νομού Έβρου, μάλλον θα σκεφτεί αμέσως τα γνωστά τζιπ του στρατού. Το αθάνατο G-Class, στην πιο απλή εκδοχή του, είναι το όχημα που έχει επιλέξει ο ελληνικός στρατός για να μπορεί να ανταπεξέλθει στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Τους προηγούμενους μήνες όμως, όποιος ταξίδευε στο βορειοανατολικότερο άκρο της Ελλάδας, στο νομό που κυριαρχεί το γκρι, το χακί, οι απέραντες πεδιάδες και ο διάσημος ποταμός, έβλεπε να κινούνται διαρκώς μερικές νέες Mercedes-Benz Α-Class. Κι αν αναρωτιόταν ποιος είναι ο σκοπός της παρουσίας αυτών των ολοκαίνουργιων αυτοκινήτων εκεί, τα ευμεγέθη αυτοκόλλητα με το σήμα του «Μένουμε Σπίτι» φανέρωναν τη συμμετοχή τους στη εθνική προσπάθεια καταπολέμησης της πανδημίας.

Τα διακριτικά της Α. Ισμαήλος Α.Ε., Εξουσιοδοτημένου Διανομέα και Επισκευαστή της Mercedes-Benz Hellas ήταν ήδη γνωστά στους κατοίκους. Η εταιρία εδώ και δύο χρόνια έχει «αγκαλιάσει» την περιοχή και στέκεται δίπλα σε βασικά προβλήματα της καθημερινότητας των κατοίκων της. Από τις αρχές του 2018, το βορειότερο σχολείο της Ελλάδος, στα ακριτικά Δίκαια του νομού Έβρου, βρίσκεται υπό την προστασία της εταιρίας μέσω ενός προγράμματος υιοθεσίας που δημιουργήθηκε μαζί με γονείς, καθηγητές και μαθητές. Οι δράσεις που γίνονται στα πλαίσια του προγράμματος αυτού έχουν δημιουργήσει μια ξεχωριστή σχέση.

Με την έξαρση της πανδημίας του κορονοϊού και την επιβολή των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας, λειτουργώντας με πολύ γρήγορα αντανακλαστικά, δημιουργήθηκε ο συνεργατικός σχηματισμός TimetoAct. Η πρωτοβουλία των ανθρώπων της Α. Ισμαήλος Α.Ε έγινε άμεσα αποδεκτή από το Δήμαρχο Ορεστιάδας, κι έτσι ξεκίνησε η υλοποίηση της δράσης. Το TimetoAct λειτούργησε στα πρότυπα του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» και η δράση του ήταν εθελοντική. Η συνεργασία για την δομή και την λειτουργία του απαίτησε τη μεταφορά τεχνογνωσίας από τη Δημοτική Αρχή προς τους εθελοντές και τα στελέχη της ενέργειας. Το κόστος της δράσης καλύφθηκε εξ ολοκλήρου από την Α. Ισμαήλος Α.Ε, ενώ τα έξοδα των καυσίμων των καθημερινών μετακινήσεων του προγράμματος ανέλαβε η Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ).

Ως τομέας ευθύνης επιλέχθηκαν τα 25 χωριά που αποτελούν τη Δημοτική Ενότητα Τριγώνου και τη Δημοτική Ενότητα Κυπρίνου. Ένα ποσοστό του τοπικού πληθυσμού ανήκει στις ευπαθείς ομάδες, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας των κατοίκων των 25 χωριών είναι ένας από τους μεγαλύτερους στην Ελληνική Επικράτεια. Κάθε κάτοικος μπορούσε με ένα απλό τηλεφώνημα να παραγγείλει ότι χρειάζεται και μέσα σε λίγες ώρες να το έχει παραλάβει στην πόρτα του σπιτιού του. Σκοπός ήταν να μην αισθανθεί κανένας κάτοικος αποκομμένος, και να συνεχιστεί η τροφοδοσία αγαθών προς όλους όσους έχουν ανάγκη.

Οι ολοκαίνουργιες Mercedes-Benz Α 160 ανέλαβαν δράση! Άλλωστε αποτελούν ιδανικό μέσο μετακίνησης, τόσο για τον ανοιχτό δρόμο, όσο και για τους ταλαιπωρημένους δρόμους των πιο απομακρυσμένων περιοχών. Προσφέρουν κορυφαία άνεση, χάρη στη μελετημένη ανάρτηση και την τέλεια ηχομόνωση, οικονομία στη χρήση αφού δε ζητούν πολύ πάνω από 6 lt/100 km, και ασυναγώνιστη ασφάλεια, η οποία παρέχεται από τα πιο σύγχρονα βοηθήματα και τους επτά αερόσακους. Η όμορφη σιλουέτα χαρακτηρίζεται και από τον κορυφαίο αεροδυναμικό συντελεστή της κατηγορίας, Cd 0,25.

Οι 15 εθελοντές του προγράμματος στάθμευσαν τις A-Class, βάσει προγράμματος, στα χωριά του τομέα ευθύνης. Ήταν ιδιαίτερης σημασίας η εικόνα που αντίκριζε κανείς στις εισόδους χωριών που μετρούν λιγοστούς, ηλικιωμένους μόνιμους κατοίκους. Νεαροί εθελοντές, ολοκαίνουργια αυτοκίνητα και συνεχής τροφοδοσία, έχτισαν ένα κλίμα αλληλεγγύης, ανεβάζοντας το ηθικό τόσο των κατοίκων όσο και των διερχόμενων.

Το Σπήλαιο ήταν η μόνιμη βάση για μια από τις Α 160. Ο Τζίμης είχε αναλάβει δράση εκτελώντας καθημερινά δρομολόγια προς 6 χωριά που είχε υπό την ευθύνη του. Η σύζυγός του η Σούλα είχε αναλάβει το τηλεφωνικό κέντρο που δημιουργήθηκε για την περίσταση. Ήταν μια από τις οικογένειες που βοήθησαν εθελοντικά τη δράση. Τα σπίτια του Σπηλαίου έχουν κόκκινες στέγες με κεραμίδια και χτιστές καμινάδες, και τα δικά τους περιβόλια, ενώ η πλατεία του χωριού έχει υπεραιωνόβια δένδρα. Στο χωριό είναι η έδρα του αγροτουριστικού Συνεταιρισμού Γυναικών Τριγώνου Ν. Έβρου «Γαία», που ειδικεύεται στην παρασκευή παραδοσιακών τοπικών εδεσμάτων. Βόρεια του χωριού, στην τοποθεσία "Κορυφή", υπάρχει το δημοτικό αναψυκτήριο σε χαμηλό ύψωμα με θέα τον κάμπο του Άρδα και την Αδριανούπολη. Στο υπόγειό του υπάρχει η αρχαιολογική εκπαιδευτική έκθεση Σπηλαίου. Πρόκειται για φωτογραφική αρχαιολογική έκθεση, με ευρήματα από τις ανασκαφές των τύμβων του Σπηλαίου και άλλων περιοχών του βορείου τμήματος του Έβρου.

Ο Δίλοφος, λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά, είναι το χωριό των ανθρακωρύχων. Στο χωριό ζουν μόλις 28 κάτοικοι, ενώ σήμα κινητής τηλεφωνίας δεν υπάρχει. Όλοι οι κάτοικοι είναι σκληραγωγημένοι και ολιγαρκείς. Αυτοκίνητο της δράσης δεν στάθμευε μόνιμα εκεί. Τα λιγοστά αιτήματα καλύπτονταν άμεσα από τα αυτοκίνητα που βρίσκονταν στα Δίκαια και στο Σπήλαιο. Ο Δίλοφος βρίσκεται δίπλα στη μεθοριακή γραμμή της Ελλάδας με την Τουρκία και κοντά στο κοινό σημείο συνόρων των δύο χωρών με τη Βουλγαρία, το «τριεθνές». Είναι κτισμένος στις όχθες του ποταμού Έβρου. Συχνά, όταν το ποτάμι φουσκώνει, το νερό φτάνει ως τις αυλές των σπιτιών. Στο χωριό βρίσκεται ο τάφος του καπετάν Αντρέεφ, εθνικού ήρωα των Βουλγάρων που πολέμησε εναντίον των Τούρκων στους Βαλκανικούς Πολέμους.

Ακολουθώντας τις διαδρομές του προγράμματος TimetoAct φτάνουμε στα Δίκαια. Από εδώ μπορεί να πει κανείς ότι έχει τις ρίζες της η ευαισθητοποίηση της Α. Ισμαήλος Α.Ε στην περιοχή. Στα δύο σχολεία στάθμευαν για κάποιες μέρες μερικές Mercedes-Benz Α 160 που οδηγούσαν οι εθελοντές. Εδώ ο Πέτρος είχε την υψηλή εποπτεία, παρακολουθώντας καθημερινά αν όλα κυλούν σωστά. Είχε μια έξτρα ευθύνη, καθώς είναι μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου και γνωρίζει τα θέματα των χωριών όσο λίγοι. Δεν ήταν μόνος βέβαια, γιατί ο κύριος Δημήτρης, ο διευθυντής του Λυκείου, κινούνταν ανάμεσα στις Καστανιές όπου μένει και στα Δίκαια. Είχε κι εκείνος μια Α 160 και συντόνιζε το έργο των εθελοντών, αφού γνωρίζει τις οικογένειες όλων των μαθητών από πρώτο χέρι. Στις Καστανιές, η κατάσταση ήταν πολύ καλή. Μετά τα πρόσφατα επεισόδια με τους παράνομους μετανάστες η παρουσία των αρχών είναι έντονη και ζητήματα τροφοδοσίας δεν υπάρχουν, καθώς το χωριό διαθέτει όλα τα απαραίτητα καταστήματα.

Κοντά στις Καστανιές είναι τα Μαράσια, με λίγο παραπάνω από 100 κατοίκους, για τους οποίους όμως η συγκοινωνία είχε διακοπεί. Εκεί ο Ραφαήλ, αν και μαθητής Λυκείου, ήταν κάθε μέρα από νωρίς στο τηλεφωνικό κέντρο, ενώ ο πατέρας του ο Σαράντης εκτελούσε τα δρομολόγια του τομέα που περιλαμβάνουν τα Μαράσια. Τα Μαράσια βρίσκονται δίπλα στη μεθοριακή γραμμή της Ελλάδας με την Τουρκία. Το χωριό είναι κτισμένο στο σημείο όπου ο ποταμός Άρδας (νότια) συναντάει τον Έβρο (βόρεια). Κυριολεκτικά βρίσκεται μόλις λίγα μέτρα από την Τουρκία. Στο ομώνυμο φυλάκιο του στρατού, στο τελείωμα του χωριού, μια γέφυρα 100 m χωρίζει την χώρα μας από τη Τουρκία. Σε 4,5 km από το χωριό βρίσκεται η Αδριανούπολη. Το χωριό έγινε πιο γνωστό το 2007, όταν η Ακαδημία Αθηνών βράβευσε την «Κυρά των Μαρασίων» (Βασιλική Λαμπίδου-Φωτάκη), η οποία απεβίωσε στις 21 Ιουνίου 2011, σε ηλικία 107 ετών και κηδεύτηκε µε τιμές εν ενεργεία αξιωματικού των Ενόπλων Δυνάµεων.

Ταξιδεύοντας αντίθετα, στα όρια με τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, συναντάμε δύο χωριά με πολύ λίγους κατοίκους και χωρίς καταστήματα τροφοδοσίας. Εκεί ο Τόλης με το Γιώργο μοιράστηκαν μια ακόμα Α 160, όχι μόνο για να ανταπεξέλθουν στο καθημερινό πλάνο παραγγελιών, αλλά και για να δηλώσουν την παρουσία τους, και να επιβεβαιώσουν ότι όλοι οι κάτοικοι είναι υγιείς, πηγαίνοντας στη Μηλιά και το Θεραπειό. Η Μηλιά βρίσκεται στις όχθες του Άρδα, εκεί που εισέρχεται στην ελληνική γη. Έχει λιγότερους από 30 κατοίκους και όλοι ασχολούνται με αγροτικές εργασίες. Το Θεραπειό, που έχει μόνο ηλικιωμένους πλέον, έχει πάρει την ονομασία του από το ότι παλιότερα, οι χριστιανοί έκαιγαν ξύλα, ξάπλωναν πάνω στη στάχτη και θεραπεύονταν. Ακόμη, κοντά στο Θεραπειό, μέσα στο ποτάμι, υπήρχε μια πηγή που κάθε χρόνο το δεκαπενταύγουστο ανάβλυζε θερμό ιαματικό νερό. Η γέφυρα που διασχίζει κανείς για να πάει σε αυτά τα δύο χωριά είναι πολύ χαρακτηριστική.

Όλες οι διαδρομές και οι δρόμοι του νομού Έβρου σου μεταδίδουν ένα αίσθημα λιτής και ουσιαστικής διαβίωσης. Η καλλιέργεια της γης και η φύση του νομού είναι στοιχεία που ξεχωρίζουν. Όποιος βρεθεί στο οδικό δίκτυο που συνδέει τα 25 χωριά του Βόρειου Έβρου βλέπει απέραντες καλλιεργημένες εκτάσεις. Την περίοδο της πανδημίας, έβλεπε και αρκετές Mercedes-Benz A-Class, που βρίσκονταν εκεί για να βοηθήσουν τους ανθρώπους αυτού του ξεχωριστού τόπου. Να τους κάνουν να είναι και να νιώθουν ασφαλείς. Όσο ασφαλής νιώθει και όποιος βρίσκεται μέσα σε μια Mercedes-Benz.